شهر من تفرش

شهر من تفرش

۱۳۸۸ آبان ۲۹, جمعه

شهر من تفرش






طبرش لغت نامه دهخدا
طبرش . [ طَ رَ / طَ رِ ] (اِخ ) معرب
تفرش . ولایتی است که از هر طرف که بدو روند به گریوه فرو باید رفت ، سیزده پاره ده است ، خم «ظ: فم یا فیم »و طرخوران از معظمات اوست ، هوایش معتدل است ، آبش ازچشمه ها و کاریز که از آن کوهها برمیخیزد و ارتفاعاتش پنبه و غله و میوه بود، اکثر اوقات آنجا ارزانی بود، و مردم آنجا شیعی اثناعشری اند. حقوق دیوانیش شش هزار دینار است . (نزهةالقلوب چ لندن ص 68). تفرش در فرورفتگی واقع شده و کوههائی آنرا احاطه کرده است ، و اغلب اهالی تفرش باسواد، و در دوره های اخیر غالباً مصدر مشاغل مهم دولتی و مملکتی بوده اند. (جغرافیای سیاسی کیهان ص 388). رستاق طبرش ؛ روایتی است از ابن المقفع که ضیعتهای آنرا طبرش بن همدان بنا کرده است و بعمارت آن فرموده . (تاریخ قم ص 78). رستاق طبرش ؛ سی ودو دیه ، از آن جمله طرخران ، فیم ، جادیده ، که مندرس گشته و ناپدید شده است . (تاریخ قم ص 56). رجوع به همان کتاب ص 117 شود. و عوانان بددین از قم و کاشان و آبه و طبرش و ری :

خسروا هست جای باطنیان
قم و کاشان و آبه و طبرش
آبروی چهار یار بدار
واندرین چار جای زن آتش
پس فراهان بسوز و مصلح گاه
تا چهارت ثواب گردد شش .
شمس الدین لاغری (از راحةالصدور - کتاب راوندی ).

تاریخ استان مركزی:
بررسی اسناد تاریخی از جمله تاریخ ماد نوشته ی دیاكونوف و ایران در زمان ساسانی نوشته ی كریستین سن دانماركی و ایران از آغاز تا اسلام گریشمن و بسیاری مستندات دیگر نشان می دهد ، استان مركزی امروزین از هزاره ی نخست پیش از میلاد قسمت اصلی سرزمین ماد سفلی یا ماد بزرگ بوده است و سه ایالت مادها كه به ماد سفلی معروف بوده در محدوده استان مرکزی قرار داشته این محدوده منطقه وسیعی از حوزه شازند، خنداب، فراهان، وفس تا آشتیان و تفرش و قسمت هایی از ساوه را شامل می شده است.

یورش های مداوم 46 ساله آشوریان به سرزمین ماد (834 تا 878 پیش از میلاد) سبب ویرانی شهرها و شهرك ها گردید، وجود تعداد كثیری تپه های باستانی استان مركزی به احتمال قوی بازمانده از آن دوران است.

بر اساس متون تاریخی از مناطقی كه مورد هجوم آشوریان قرار گرفته بودند مشرق هگمتانه (منطقه فراهان و اراك امروزین) ذكر شده است.

در اسناد تاریخی، هجوم بیست و پنج ساله اقوام مهاجم سكاها به ماد سفلی (استان مركزی امروزین) و ویرانی شهرها و شهرك های این منطقه نیز ذکر شده است. در زمان سلوكیان منطقه ماد بزرگ را مناطق بین همدان و ری (محدوده استان مرکزی امروزین) می دانستندو در اسناد آن دوران از شهری به نام "كره" نام برده شده و هم اكنون نیز منطقه ای به نام" كره رود" در اراك وجود دارد.

در زمان اشكانیان نیز استان مرکزی امروزین بخش اصلی ولایت ماد بزرگ بوده است.

جغرافی نویسان مسلمان محدوده استان مركزی را در سده های نخستین اسلامی به نام «ایالت جبال» نامیده اند.بعدها به ویژه در دوران سلجوقیان منطقه استان مرکزی همراه با همدان، ری و اصفهان به نام «عراق عجم» و نواحی میان دو رود دجله و فرات «عراق عرب» نامیده شد.

لازم به ذکر این که از دیگر میراث ارزشمند معنوی زنده برجای مانده از گذشته های دور تاریخی استان مرکزی می توان به کاربرد زبان های با ریشه مادی در این استان اشاره کرد ازجمله زبان تاتی که هم اكنون در بخش هایی از استان مركزی با آن زبان سخن می گویند. همچنین می توان به شهر های دلیجان و محلات اشاره کرد که مردم این مناطق به زبان راجی حرف می زنند كه این زبان ریشه در زبان و واژه های دوره مادی دارد و جالب توجه این كه واژه معرب دلیجان به گویش راجی دلیگون خوانده می شود .




گردنه نقره كمر      






گندم كوه     
  





غار سلطان امجک (غار امجک) در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا و در فاصله ۶۳ کیلومتری شمال غربی تفرش بر فراز قرار گرفته است. ورودی آن دیواره ای به طول ۱۲ متر دارد که برای ورود به آن باید با کمک ابزار از این دیواره گذشت. در آنجا نردبانی به طول ۱۰ متر ساخته شده و پس از فرود منطقه استلاکیت‌ها و استلاکمیت‌ها قرار دارد که به علت اینکه تاکنون کسی به آن دسترسی پیدا نکرده است بکر و دست نخورده باقی‌مانده و پایین تر از آن دهلیزی با حوض پرآب دیده می شود.
همچنین دو دیواره به ارتفاع ۷ متر و دیگری به ارتفاع ۲ متر در مسیر غار نوردان قرار می گیرد و در انتها راهرویی با مجموعه بسیار زیبایی از گلفشنگ‌های سقف. 
دیوار، ما را به انتهای غار که زیستگاه خفاشان است هدایت می کند.












آرامگاه شاهزاده احمد کوهین تفرش .