شهر من تفرش

شهر من تفرش

۱۳۸۶ بهمن ۲۷, شنبه

آب‌انبار بلور محله فم تفرش




آب‌انبار بلور محله فم تفرش، اثري به جا مانده از دوره قاجار است

آب‌انبار بلور در كوچه بلور محله فم تفرش واقع شده است. اين بنا در نزديكي تكيه زاغرم، مسجد جامع ششناو، گرمابه فم و همچنين امامزاده محمد فم قرار دارد. اين بنا براي تامين آب اهالي محل به ويژه در تابستان بوده است.

به‌سبب نبود سندي دال بر تاريخ بناي اين آب انبار نمي‌توان تاريخ دقيقي براي آن در نظر گرفت؛ ولي با توجه به سبك و سياق ساخت و بناي اطراف آن، به احتمال بسيار، بناي مورد نظر مربوط به دوره قاجار مي‌باشد و تا دهه 1340 خورشيدي از آن استفاده مي‌شده است و پس از انجام لوله‌كشي آب آشاميدني در شهر مذكور به تدريج رونق افتاده است. بنا به قول اهالي سازنده بنا و باني آن حلاج ميرزا حسين ملقب به بلور بوده است.


به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران، سردر و راه پله پاشير آب انبار در ضلع شمال شرقي بنا تعبيه شده است و در حد وسط هر يك از اضلاع غرب و شرق يك بادگير بنا گرديده شده است و به جهت جلوگيري از ورود حيوانات و افراد متفرقه به محوطه آب انبار در سه سمت بام بناي فوق ديواري خشتي و گلي بنا شده است. 12 ستون، 18 جرز، 20 گنبد و همچنين 2 غلام گردش مخصوص هوا، اسكلت و فضاي اصلي مخزن آب انبار را تشكيل مب دهد.


تمام جرزها و ستونهاي آب انبار با تيرهاي چوبي به يكديگر كلاف كاشي شده‌اند يك راه پله جهت تشخيص ميزان آب و نيز در مواقع ضروري جهت لايروبي و انتقال نقاله و رسوبات به بيرون استفاده مي‌كرده‌اند و عمده مصالح بكار رفته در اين شامل خاك، خشت، گچ، آهك، چوب، آجر و سنگ مي‌باشد.

تزئينات اين آب انبار شامل تزئينات آجري و نيز رسم بندي بر سردر ورودي پاشير و همچنين در بخش فوقاني دو بادگير بنا شده است.

سه صفت عمده معماري اين بنا به ترتيب عبارتند از: 1- ساخت يك دستگاه گردش با پنج دهانه با فاصله‌هاي معين نسبت به هم در هر سمت شرق و غرب مخزن كه رابطه بين ساقه بادگير و فضاي مخزن به منظور هدايت و تقسيم برودت هوا و تهويه بوده است.





بناي عام‌المقنعه آب انبار در تاريخ 23/5/1378 به شماره 2336 در فهرست‌ آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.




2- استحكام گنبدهاي بيست گانه سنگي و كلاف كشي ستونها و جرزها به وسيله تيرهاي چوبي 3- ساخت قسمهاي راه پله پاشير “پاشويه” و پله‌هاي بيست و يك گانه همراه با ديوار طرفين و نيز سقف كه همه از سنگ ساخته شده است.

 

معرفي آب انبار بلور

آب انبار بلور تفرش در تاريخ 23/5/1378 به شماره 2336 در فهرست‌ آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
اين بنا در دوره قاجاريه به همت ميرزاحسين وزير ملقب به بلور از افراد خير تفرش در محله زاغرم شهرستان‌ تفرش‌ احداث شد.




اين آب انبار از مخزن 2 بادگير در شرق و غرب , پاشويه و محوطه بيروني تشكيل شده و بخش ورودي ومحل برداشتن آب آن با طاق نمايي كه با آجرهاي قرمز وآبي‌لعابدار و تزئينات رسم بندي تزيين شده پوشش يافته است.

در قسمت مخزن آب انبار 12 ستون اجري و 18 رابط متصل به ديوار با 20 گنبد خانه كوچك بر فراز ستونها قراردارد كه قطر



به همت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان مرکزي آب انبار بلور تفرش تبديل به موزه صنايع‌دستي شد.

مسئول موزه‌هاي سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان مرکزي ضمن بيان اين مطلب به ميراث‌آريا (chtn) گفت: اين موزه در آب انبار بلور تفرش، بناي تاريخي متعلق به دوره قاجار ايجاد شده است.

محسن علمدار با بيان اينکه موزه صنايع‌دستي تفرش از دو بخش ايجاد شده است، گفت: بخشي از اين موزه به بازارچه صنايع‌دستي اختصاص دارد و بخشي ديگر متعلق به موزه مردم‌شناسي است.




وي اظهار داشت: در بازارچه صنايع‌دستي، آثار صنايع‌دستي بومي منطقه و در بخش مردم‌شناسي پيکره‌هاي مردم‌شناسي با پوشش محلي به نمايش گذاشته مي‌شود.

علمدار در خصوص اعتبارات تخصيص يافته براي ايجاد اين موزه گفت: اعتبارات مرمتي اين پروژه از محل اعتبارات حوزه حفظ و احياء و اعتبارات تکميل و تجهيز اين موزه از محل اعتبارات حوزه معاونت صنايع‌دستي استان تأمين شده است.

وي در مورد نحوه گردآوري اشياء موزه تفرش گفت: براي گردآوري اشياء اين موزه فراخوان خواهيم داد تا هر کس که شيء تاريخي دارد در صورت تمايل آن را به موزه تحويل دهد.

علمدار خاصر نشان کرد: با توجه به اينکه سطح آب‌انبار بلور هم سطح خيابان است احتمال دارد براي ايجاد سفره‌خانه‌سنتي بر روي بام اين موزه برنامه‌ريزي کنيم.

مسئول موزه‌هاي استان مرکزي در پايان يادآور شد: موزه تفرش همزمان با دهه فجر توسط سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان مرکزي افتتاح مي‌شود.

ستونها به يك متر مي‌رسد. اين بنا كه تا 4 دهه پيش از آن بعنوان يك بناي عمومي وهمگاني‌استفاده مي‌شد امروزه به يكي ازجاذبه هاي تاريخي شهرستان تفرش تبديل و به ثبت رسيده است . اين بنا در دوره قاجاريه به همت ميرزاحسين وزير ملقب به بلور از افراد خير تفرش در محله زاغرم شهرستان ‌تفرش ‌احداث شده و 600 متر مربع زيربنا دارد و از آجر, سنگ , آهك و گچ در ساخته شده است .